قصة أمازيغية : ءيميري د تانيرت (الحبيب والملاك)

بقلم مصطفى مازي:

تــازوارت :

… ءاسيافا(1) ، ءيكَا ءامازيغ ءور ءيلي والا سار راد ييلي ءيسكراف(2) ، ءار ءيتّْملاك ءول ، ءاراس ءيتّسوتول س- تيواركَيوين فولكينين ءيزمّيم تيزماز(3) نس غوماضال ن-ءيكتّاين ءيتّكَان ءاغالال(4) غ- تكَلديت ن- ءيموران والا يان ءيتّاران …

ءيغ نْنَّا ءيموران ، ءيموران ، ءيمـــوراااااان … ءورد غويلي ءيسيافان س- تايري غ- كرايكَات تاسراكَت(5) نغد غ- كايكَات ءاس نغد ءيمالاس … “ءيغ ءاد نيغ غويلي ءيتّيريرن سوسيافا” … ءوهوي ، ءار ساوالغ ف- غويلي ءيتّيرين ءيميري نسن ءور حتا سن ماخ ءايليغ ءاتي تيرين … ءيس كا جلان غوماضال نس ءيسكَواسن ف- ءيسكَواسن …

*** غـــويـد ءافـا سـاوالغ ***

***ءاشكو غــويــد ءاد ءيـكـَان ءيــمــوران***

– ءيس سول لان غوزمز ءاد ليغ تكّوسا تودرت ن- ءيمودار(6) ءاكال ءاد غ- نــدّر؟

ياه لان سول ءيـمـوران ءاد ، ماش دروسن باهرا ، كَن 3 ن-واناون(7) ، ءاناو لي مّرضانين س-مون ءوسان درون تودرت ، د ءاناو لي سنكَاران وييّاض غامان ءار سول تيرين د ءار سوينكَيمن غ- نكَراتسن بلا ءيژرّا يان نسن واياض … د ءاناو ويس كراض لي نيت ءيكَان زوند ءاناو ويسين ، ماش ءار تاهالن س- ويياض سّْنتين(8) تازدايت(9) ياضنين ءارمن ءاد تون ءامزروي …

ءاسقسي

– ماخ غويد لي ءيتيرين نكَراتسن ءورا تّـــاهــالـــن؟

ءانا ءور بضان ءيمحسادن ، بضونتن ءينواشن ، ءانا ءور بضان ءيدبو تكركاس ، بضونتن ءيخندالاسن ، ءانا ءور بضان غويد ، ءيبضوتن كَار لعاقل …

ريغ ءاكا سنغ ، ماخ ءايليغا ءيسمركاس(10) ءوفكَان تيغاوسيوين؟ ماخ ءايليغ دارس ءيعزا ءورفوفن(11) د واطان د ءيرييين(12)؟ تودرت تسمييلّْي(13) زوند نتات زوند تيدت(14) ، ماخ ءايليغ ءورا ءيتيري ءوفكَان ءاد ءيدّر سوفرا(15) د تومرت د تيدت؟ ءور كولو ترا تودرت ءاسمركس ءاد كولوت …

1 – ءيـمـيـري : “ءاسّـنـتـي

غ- طوژومت ن-واضان ، لان واكَاكَن ءيلين ءوسمان ، نكَيند ءيمطاون زغ ويسا ءيكَنوان كّوسون ءاكال ، سوتلن ءي تيلاس س- ءومسلو(16) نس ، سّنتين تورارت ءيژيلن ، ياكّان تودرت ءي ءيموضان والا كولو ماد تيوي تامتّانت(17)

– تامتّانت؟ ءيسا كَيتي تصَّاط؟

– س- ميت ءاودي؟

– ماخ يان تيوي تامتانت ءارد سول تورّين؟

– ءورد تامتانت ءان لي تسنت ءاف ساولغ ، توكَت ن-يان ءاد ءيمّوتن مقار سول دّرن

– ءيــــه ، غيلاد فهمغ ، سورفييي(18)

– ءادجي لعاقل نك ءاد ءيسوينكَيم ، ءورّاك بدا ضفرغ س- تيژراطين زغ ضاراط ءافاد ءاداك ت- فاسارغ

(1)ءاسيافا : شعور / إحساس

(2)ءيسكراف : قيود

(3) تيزماز : لحظات

(4)ءاغلال : خالد (ة)

(5) تاسراكَت : ساعة

(6) ءيمودار : الحيوانات

(7)ءاناون (جمع ءاناو “نوع”) : أنواع

(8) سنتين “ءاسّنتي” : شرعوا ، بدأوا

(9) تازدايت : علاقة ، رباط

(10) ءار ءيسمركاس : يُعقّدُ

(11) ءافوفن : عذاب

(12) ءيرييين : الألام

(13) تسمييلي : واضحة

(14) تيدت : الحقيقة

(15) ءافرا : السلام

(16) ءامسلو : الصوت

(17) تامتّانت : الموت

(18) سورف ءييي : سامحني

غ- طوژومت نوحانو ، نكَر تينفولين(19) د ءيدليسن(20) د تاشّومعيت ءي سيسفيون ءيسكيّلن(21) تّيارانين سوسكَان ، ءاغ ءيكَاور ءيميري يومژ ءاكرّيج غ- نكَر ءيضوضان نس ، ءار ءيسوينكَيم …

ت- سّومتين تورارت(22) نوكَاما(23) ، ياويت ءوماركَ نس سوماضال(24) ياضنين … ءاماضال لّي غان بدا ءيتّزوكَ زغ ءيسكَواسن زرينين تيزي نا ءيسيافا ءول نس س- لاژ … ترغ غ – ءيخف نس تاكات ن – ءيكتّاين ، بادلن دارس لمنازيل(25).

– ءيميري ءينو ، ءاود نكين ياغ ءيييي ءوماركَ نكَ ، ءار بدا كَيك سوينكَيمغ

– ءاحّ ءاحنّا ملادّ ءيس توفا تيطّ ءينو ءاكّم بدا تژرا غ- منيد نس ، ءاداغ سول ءور تْجدّر تاكات ، والا ءاراغ ءيسرفوفون لاژ د ءيرافان

– ءادور ترفوفونت ءايا حبيب ءينو ، مقار نبضا نكي ديك ، ءولاون نغ مونّ بدّا ، ءور سارتن ءيبضا يان ….

*** ءيلكم ءيميري ءاوتاس(26) نس ، ءور داغ غيد ءيلا …***

نتان ءار ءيتيني ماسد توليست(27) نكَراس د تيميريت نس ، سنتينت غ- كران تودرت ياضنين … تازدايت نسن ، تكَا تاقبورت ، تكَ ءاغالال ، ءور تلا تامكَاروت(28) والا تلا تّمي … تيبراتين ءور ءيسمييلين لي تيد ءيلكمن ، كَانت ءيناكَان(29) ف- تيكَوريوين(30) د ءيواليون نس …

… ءيزايد ءوكَاما ءيومسلو ن- تورارت نس ، ءيژموض ءيميري ، ءيدويد زغ تيواركَيوين نس ، ءيقّزّ غ- منيد نس ، يافن كَيس تينفولين نس د “القهوة” ، د- تيولافين(31) ن- تيميريت(32) نس *تـــانـــيـــرت* …

ءيكشمد ءوصميض ز- غوسّكسل(33) نوحانو ن- ءيميري لي ءيرژمن ، يامژ ءافوس ءي ءيميري ، ياويت سوماضال ن- ءيكتّاين زرينين …

***FlashBack***

2 – ءيـكــتّــايــن :       

… ءيكتاين ، يان ز- غوبنيق ليغ ءيكَا ءانكراف

– مانوا؟؟ … ءاااااااااااه (ءيزمومكَ(33)) سورفييي سورفييي …

ژضارغ ءاد ءينيغ ملاد ءيزد ءورد نتّنين ، ءيكوت ءينغوبّا كيكَان ءاياد ، ءاما تامتّانت ، ءار تي تنقا 1000 ن- تكليت غ- كرايكَات تازمزت(34)

ءورت جو ساقساغ ماخ ءايليغ باهرا دارس عزان ءيكتاين؟؟ ءاشكو سنغ لويجاب نوسقسي ياد …

… ءار ژراغ تيزماز نغ لي زرينين نكَرييي ديم ، زوند ءيغتنت ندّر غار كَاملّي ، كَاميغ ءاتنت توغ … ءافوس نم غوفوس ءينو ، ءار نتّازّال ، نزكَر ءاغاراس غ- منيد ن لكاميو د طيموبيلين … طژميط س- ءيزوار ، ماش تيزي ليغ باهرا شبرغ غوفوس نم ، تلوحد ءاسمّاقل نم كَيتي ، تزمومكَت ، ءيسوسمكم مايان ، ييليح تيكصاض ، ت- كّوسوتّ تومرت …

***تـامـسـكـسالـت(35) غ- طوژومت ن- طايّاد … سنات غ- يات تادكَوات …***

… ءالن نم غ- والن ءينو ، ءازمومكَ غ- تميميت نم ، تحشمت ، تادرت ءيوكَايو نم ، ت- واتست ءيييد واتسغ كمين ، تلكمت ءيييد ، نبيدّ ، ءيمّاقار ءوفوس ءينو د وينم ، دران توسدادت(36) مژين ، ءيكَ مايان زوند ءيغ دران تاسوت(37) ، ءيژّاي دارسن ءوزمز …

تساولدّ ، ت- سّوتلت ءييي سومسلو نم ءيحشمن ، لي ءييي ءيساقسان ف ءيخف ءينو ، س 2 تيكَوريوين …

سنات تيكَوريوين لي ءيحبان ءاماركَ ءينو د- توكَت ن- ءيسقسيتن … سيافاغ ماسد ريغ ءاكم عنّكَغ ، ماش ، ءورتا ديم دريغ ءاسيافا ءينو غ- تيزي يان والا نّيغام ماساكم تيريغ .. مقارد ءادغاران(38) غ – نمّاكَار ، ءيملمادنان(39) والا ءينمّالنان(40) كَيس لانين ءورّاد فهمن ءايلي ءيلان نكَرييي ديم … د ماياد ، كمين تسنت ، ءيس تاك تدّرت د ءيمحسادن د ءينواشن لي ياغ ءور ءيران ءانمون …

ت- دّيت ، دّوغ ءاود نكين ، ضفرغكم س-ءيوالن ءينو ءايليغ كم لاح زغ منيد ءينو ، ءارد ءيلما سريتي تّاكَات ، تضفرت ءييي س تيوالين نم ، ت- كّوسو تومرت ءول نم …

كَوتن ءيكتّاين ليد ءيكتي ءيميري ، ءيغ ءيزوكَ غوماضال نسنت ، ءارن كَيس ءيتّاو ءيخف نس … د- ماياد ءاراس ءيسّينيف ءيرييين ن- تيكَاس(41) ن- وول نس لي مو ءيكَامي ءاسافار …

(19) تينفولين : أوراق                                                          

(20) ءيدليسن : كتب                                                            

(21) ءيسكّيلن : حروف                                                         

(22) تورارت : أغنية                                                            

(23) ءاكَاما : الطبيعة                                                            

(24) ءاماضال : العالم                                                           

(25) لمنازيل : الأحوال                                                          

(26) ءاوتاس : الهدف / المبتغى                                              

(27) توليست : قصة                                                            

(28) تامكَاروت : نهاية                                                        

(29) ءيناكَان : شهود                                                            

(30) تيكَوريوين : كلمات                          

(31) تيولافين : صور

(32) تيميريت : حبيبة

(33) ءيزمومكَ : يبتسم / يضحك

(34) تازمزت : لحظة

(35) تامسكسالت : مغامرة

(36) توسدادت : دقيقة

(37) تاسوت : قرن

(38) ءادغار : مكان

(39) ءيملمادن : تلاميذ

(40) ءينمالن : أساتذة / معلمين

(41) تيكَاس : جراح

3 – تـــانـــيـــرت :  

– ءاد ءييي ءور تفلت ءا ءيميري ، ءاد جي ءافوس نك غوفوس ءينو ، ءيمحسادن ران ءاداغ سنكَاران

– ءافوس ءينو ، ءيلا بدا غوفوس نم ءا تانيرت ، ءول ءينو والا وينم ، ءور سار ن- كَاران … غويلي ياغ ءور ءيران ءانمون ، ءوراغ سوكَرن يات

– لحورمانك ءاد ءييي ءور تفلت ، سغاوساغ سيك … ءاركي تيريغ ءا ءيميري ، ءاركي تيريغ

– ءولا نكين ءاركم تيريغ ، ءور ساركم فلغ … ماش ءيقاند ءاد نمّيكَير ءافاد ءاد ءييي تالست كولو ءايلي ءور سينغ … ريغ ءاد سنغ ءا تانيرت ، ريغ ءاد سنغ ، ءاوال ءور ءيكَا وين غيد

– را نمّاكَار ، ءينيغاك كولو ءايلي تريت ءاتي تسنت ، غيكلي س- راد ءييي تنيت ءولا كييي ءايلي ءور سنغ … غار يات تغاوسا ، كولو ماياد لي سكرن ، سكرنت ف- ءاداغ س- نكَاران نكي ديك ءاسار ءور نمون ، ءاشكو سن ءاسيافا نغ د تايري نغ ءيس كَان تيدت …

– ريغ ءاكا سنغ ما كولو كَان غوين ياضنين؟ د ماخ غاياد كولوت؟ مـــــاخ؟؟؟؟

– را سول تسنت ءا تودرت ءينو … ءادور توت ، نكي كَيغ تينك ، ءور جّو ءيلا ماد فلاتي ءيسرسن ءافوس قبل والا ليغك سنغ ، ماياد كَت غ- ءيخف نك ءاتور توت

– سنغ ءا تانيرت ، سنغ …

… ءيبادل ءوزمز ءيكَا ءيزماز ، ءيكَ ءوجدّيكَ تايو ، ءار ءيتمونا د- ءيغوربان ءار ءيسبادال ءوكلان(42) … ءيد حينا ءيبّا عيش ، ءيد حينا مّي ءيكياض … ماد تّامنت؟ ءور سول ءيلا … ءيلا ءوفكَان توكَت نودماون ، ءودم نا  س- ديك ءيجمعا كَاملي ، ءورّا دّيك سيس ءيجمعا غيلا …

*** مادّ ءيكّوران؟؟؟ ***

تاجديكَت سوتلناس ءيبوخوين كوسون لعاقل نس س- كَلبنت فومكراز نس … تيكركاس د- تاخندالاست ، كّان ءيكَنّا كن ءاكال ، ءاسفاسكا(43) كَان وين ءومكراز ، ءاما تاجديكَت ، ءور تن تسن والا تفرك ءييات ، تيلاس سكرنت كَيس مكدا ران … كَوراند كَيس ءولعيبن ن- تازانين د- ءيحاتان …

تيدت ، تسمييلي ، ءافكَان ءاد ءيمركسن ، تودرت تكَا كولو تايري دوفرا د- تومرت ، ءولاون ءاد ءيهرشن ، كَن ءيخندالاسن د- ءيد بو تكركاس …

… سوينكَم ، ملاد ءيس كولو تسوتل تافكَانيت(44) ءي ميدن لي ءيدّرن غوماضال ءاد ، كَن كولو ءيمضفيرن ن- تيدت …

****مــانــيــك ءاراد يــادلــي تــكَ تــودرت؟؟****

مارور ، ءيراد ءينغوبو ، ءافكَان راست ياوي غونزكَوم(45) نس ، ءار ءيتّاوس ءي كولو ماد ءيسغاوسان س- تيويسي(46) … ءيموران(47) ءور سارتن ءيسنكَارا يان ، تاوجيوين(48) ءور سارتن ءيبضا يان … ءافولكي دوفرا د- تومرت د- تايري ، راد سوتلن ءيوماضال … راد تكَ تودرت ءايلي يادلي تكَا … ءارفوفن د- ءيرييين ءور سار راد ءيلين ، ءامر ءيغ يوضن يان …

ءيـــــــــــــــــــه ءاودي ، ژوژضغ ءاد ييلي ماياد ، ماش ءوراس سّوكرغ يــــــــات …

… ءيس سول ءيماقار ءيميري ن- تان د- تانيرت غ- تكَيرا ن- ماياد لي ءيجران؟؟ ءيس سول ساولن فومزروي(49) نسن ءيسّانّ ءايلي ءور سّيـــن؟؟؟؟ …

(42) ءوكلان : الألوان                                            

(43) ءاسفاسكا : التضحية                                       

(44) تافكَانيت : الإنسانية                                         

(45) ءانزكَوم : الهم                                                 

(46) تيويسي : المساعدة

(47) ءيموران : الأحباء ، العشاق

(48) تاوجيوين : الأسر ، العائلات

(49) ءامزروي : الماضي / التاريخ

    Written By :

Amorittos Mazzi

  “Avilas Ifaw”

الــــنــهـــايــــة

The End

اترك رد

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني.

يستخدم هذا الموقع ملفات تعريف الارتباط لتحسين تجربتك. سنفترض أنك موافق على هذا، ولكن يمكنك إلغاء الاشتراك إذا كنت ترغب في ذلك. الموافقة قرائة المزيد